IFLA-UNESCO Halk Kütüphanesi Bildirgesi 2022

IFLA-UNESCOHalkKütüphanesiBildirgesi2022 Özgürlük,refahvetoplumilebireyleringelişimitemelinsanideğerlerdir.Bunlaraancakiyibilgilendirilmişvatandaşların,demokratikhaklarınıkullanmavetoplumdaetkinroloynamabecerileriyoluylaulaşılacaktır.Yapıcıkatılımvedemokrasiningelişimi,tatminedicieğitiminyanısırabilgiye,düşünceye,kültüreveenformasyonaücretsizvesınırsızerişimebağlıdır. Bilgiyeaçılanyerelkapıolanhalkkütüphanesi,yaşamboyuöğrenme,bağımsızkararalmavebireyselvesosyalgruplarınkültürelgelişimiiçintemelbirkoşulsağlamaktadır.Halkkütüphanesiticari,teknolojikyadayasalengellerolmaksızınbilimselveyerelbilgidedahilolmaküzerehertürlübilgiyeerişimilebilgininoluşturulmasınıvepaylaşılmasınısağlayaraksağlıklıbilgitoplumlarınıdesteklemektedir. Herulusta,özellikledegelişmekteolandünyada,kütüphaneler,eğitimhaklarıilebilgitoplumunavetoplumunkültürelyaşamınakatılımhaklarınınolabildiğinceçoksayıdainsaniçinerişilebilirolmasınısağlamayıgarantieder. BuBildirge,UNESCO'nun,halkkütüphanesinineğitim,kültür,katılımvebilgiiçinyaşayanbirgüçolduğunailişkininancını,sürdürülebilirkalkınmaiçingereklibiraraçvetümbireylerinzihinleriaracılığıylabarışvemanevirefahınbireyselolarakyerinegetirilmesineolaninancınıilanetmektedir. BunedenleUNESCO,ulusalveyerelyönetimlerihalkkütüphaneleriningelişiminidesteklemeyevebugelişimileetkinolarakmeşgulolmayateşviketmektedir. HalkKütüphanesi Halkkütüphanesi,hertürlübilgiveenformasyonukullanıcılarınahazırhalegetirenyerelbilgimerkezidir.Bilgiyeevrenselerişimvetüminsanlariçinbilgininanlamlıkullanımınısağlamagörevleriniyerinegetirmekiçinsürekliolarakyeniiletişimaraçlarınauyumsağlayanbilgi toplumlarınıngereklibirbileşenidir.O,bilgiüretimi,bilgivekültürpaylaşımıvedeğişimivesivilkatılımınteşvikedilmesiiçinkamuyaaçıkbiralansağlamaktadır. Kütüphaneler,yenikullanıcılaraöngörülü(proaktif)olarakulaşan,yerelgereksinimlerikarşılayanveyaşamkalitesininiyileştirilmesinekatkıdabulunanhizmetlerintasarımınıdesteklemekiçinetkilidinlemeyikullanantopluluğunyaratıcılarıdır.Halk,kütüphanesinegüvenmektedirvebununkarşılığındahalkkütüphanesininamacıdatopluluğunuöngörülüolarakbilgilendirmekvebilinçlendirmektir. Halkkütüphanesininhizmetleri,yaş,etnikköken,cinsiyet,din,milliyet,dil,sosyalstatüvediğerözelliklerebakılmaksızınherkesiçinerişimeşitliğitemelindesağlanmaktadır.Herhangi birnedenledüzenlihizmetvemateryallerikullanamayankullanıcılariçin,örneğindilselazınlıklar,herhangibirengelesahipbireyler,zayıfdijitalveyabilgisayarbecerileri,zayıf okuryazarlıkbecerileriolanyadahastaneveyahapishanedekibireyleriçinözelhizmetlervemateryallersağlanmalıdır. Tümyaşgrupları,gereksinimlerineuygunmateryalbulmalıdır.Dermelervehizmetler,gelenekselmateryallerinyanısırahertürlüuygunmedyayıvemodernteknolojileri içermelidir.Yüksekkalite,yerelgereksinimlerevekoşullarauygunlukvetoplumundilvekültürelçeşitliliğininyansımasıesastır.Materyaller,günceleğilimlerivetoplumundeğişiminiolduğukadarinsançabasınınvehayalgücününbelleğinideyansıtmalıdır. Dermelervehizmetlerherhangibirideolojik,siyasiyadadinisansüreyadaticaribaskıyabağlıolmamalıdır. HalkKütüphanesininGörevleri Bilgi,okuryazarlık,eğitim,kapsayıcılık,sivilkatılımvekültürileilgiliaşağıdakitemelgörevlerhalkkütüphanesihizmetlerininmerkezindeyeralmalıdır.Halkkütüphaneleri,buanahtargörevleraracılığıylaSürdürülebilirKalkınmaHedeflerinevedahaeşit,insancılvesürdürülebilirtoplumlarıninşasınakatkıdabulunmaktadır. Genişbirbilgivefikiryelpazesinesansürsüzerişimsağlamak,herdüzeydeörgünveyaygıneğitimindesteklenmesininyanısırayaşamınheraşamasındakiinsanlariçinsürekli,gönüllüvekendikendinebilgiarayışınıolanaklıkılanyaşamboyuöğrenmeyidesteklemek; Kişiselyaratıcıgelişimiçinfırsatlarsağlamakvehayalgücünü,yaratıcılığı,merakıveempatiyiteşviketmek; Çocuklardadoğumdanyetişkinliğekadarokumaalışkanlığınıoluşturmakvegüçlendirilmek; Okumaveyazmabecerilerinigeliştirmekiçinokuryazarlıketkinlikleriveprogramlarıbaşlatmak,desteklemekvebunlarakatılmak;bilgili,demokratikbirtoplumudonatmaruhuylaheryaştantüminsanlariçinmedyavebilgiokuryazarlığıiledijitalokuryazarlıkbecerileriningeliştirilmesinikolaylaştırmak; Topluluklarahemyüzyüzehemdeolanaklıolduğundabilgiye,dermelereveprogramlaraerişimeizinverendijitalteknolojileraracılığıylauzaktanhizmetsağlamak; Kütüphanenintoplumsaldokununmerkezindekirolününbilincindeolarak,toplulukörgütlenmesiiçintüminsanlarınhertürlütoplulukbilgisinevefırsatlarınaerişiminisağlamak; Topluluklara,kullanıcılarınınyaşamlarınıetkileyebilecekaraştırmasonuçlarıvesağlıkbilgilerigibibilimselbilgilereerişimsağlamanınyanısırabilimselilerlemeyekatılımıetkinleştirmek; Yerelişletmelere,derneklereveilgigruplarınayeterlibilgihizmetlerisağlamak; Yerelverilerin,bilgininvemirasın(sözlügelenekdahil)korunmasıvebunlaraerişim,yereltopluluğun,topluluğunisteklerineuygunolarakeldeedilecek,korunacakvepaylaşılacakmateryalleribelirlemedeetkinrolalabileceğibirortamsağlamak; Kültürlerarasıdiyaloguteşviketmekvekültürelçeşitliliğidesteklemek; Kültürelifadelerinvemirasınkorunmasınıvebunlaraanlamlıerişimi,sanatıntakdiredilmesini,gelenekselmedyadaifadeedild